ธุรกิจกลุ่มชาติพันธุ์ในตลาดวัวชน

ธุรกิจกลุ่มชาติพันธุ์ในตลาดวัวชน เมื่อวันเสาร์ที่  9 พฤษภาคม 2558 เวลา 10:30 น. ณ สนามกีฬาชนโคโพธิ์ทองอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

ได้มีการจัดประเพณีประกวดกีฬาวัวชนโค ประเภทโคเนื้อ เป็นผลให้ผู้เขียนมีโอกาสได้เรียนรู้ขนบประเพณีประกวดกีฬาวัวชนโค บอกได้ว่า เป็นประเพณีที่วางเป็นระเบียบไว้โดยตรง ด้วยการเขียนเป็น “กติกาการชนวัว” ให้ส่วนรวมกระทำร่วมกันเป็นระเบียบชัดเจน อีกทั้งเป็นประเพณีที่คนในพื้นที่รู้ ปฏิบัติ และถือสืบๆกันมานานกว่า 50 ปี เป็นผลให้ผู้เขียนสงสัยว่า สนามกีฬาวัวชนโคดำเนิน จัดตั้งเพื่อวัตถุประสงค์อะไร และมีกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจ ที่มีผลต่อวิถีชีวิตในประจำวันบนความสัมพันธ์ของผู้คนในพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ทั้งคนไทยในท้องถิ่น คนพม่า กะเหรี่ยง มอญ และมุสลิมปาทาน

เป็นการง่ายต่อการเข้าใจวิถีชีวิตของผู้คนจากประเพณีประกวดกีฬาวัวชนโค ผู้เขียนมีโอกาสเรียนรู้  พูดคุย และฟังเรื่องเล่า จากกลุ่มคนที่หลากหลายชาติพันธุ์ เพื่อไขความสงสัย บนความสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนรู้(ผู้เขียน)กับครู(กลุ่มคนที่หลากหลายชาติพันธุ์)ที่เล่าเรื่องให้กันฟัง เป็นเวลา 2 วัน จากการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม บันทึกภาคสนาม และการสัมภาษณ์เชิงลึก

ที่มาที่ไปของสนามกีฬาชนโคโพธิ์ทอง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

สนามกีฬาชนโคโพธิ์ทอง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ดำรงอยู่ได้นานถึง 50 กว่าปี จากเดิมสนามชนโค ตั้งอยู่ที่เทศบาลนครแม่สอดประมาณ 30 ปี และย้ายมาจนถึงปัจจุบันเป็นสนามชนโคโพธิ์ทองแม่สอดประมาณ 20 ปี สำหรับสาเหตุของการย้ายสนามเพราะ หนึ่งเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขว้างของคนภายนอกพื้นที่แม่สอด สองเกิดการค้าขายวัวเพื่อเป็นอาหารและการค้าขายวัวเพื่อการชนจำนวนมาก สามพื้นที่บริเวณเทศบาลนครแม่สอดเป็นพื้นที่แคบเกินไป และสี่บริเวณสนามกีฬาชนโคโพธิ์ทอง มีกลุ่มคนที่หลากหลายชาติพันธุ์ เช่น คนไทยในท้องถิ่น เชื้อชาติไทย, คนพม่า (เชื้อชาติไทย เชื้อชาติกะเหรี่ยง เชื้อชาติมอญ เชื้อชาติอิสลาม) ฯลฯ หากคนไม่คุ้นเคยกับพื้นที่แต่มีโอกาสท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของกลุ่มคนที่หลากหลายชาติพันธุ์ในพื้นที่สนามชนโคโพธิ์ทองแม่สอด จะแยกไม่ออกว่ากลุ่มคนในพื้นที่มีเชื้อชาติใด เฉพาะคนในพื้นที่เท่านั้นที่จะรู้ว่าใครมีเชื้อชาติใด เพราะผิว และรูปพรรณสัณฐานมีความคล้ายคลึงกัน

สนามกีฬาชนโคและตลาดวัวชน: ทุนเชิงวัฒนธรรม สร้างอาชีพให้กลุ่มชาติพันธุ์

สิ่งที่ไม่แปลกใจ ที่สนามกีฬาชนโคดำรงอยู่นานขณะนี้ เพราะในสถานการณ์ปัจจุบัน มีการนำประเพณีประกวดกีฬาวัวชนโค ซึ่งผู้เขียนวิเคราะห์ว่าเป็น “ทุน” เดิมที่มีอยู่ในตำบลแม่สอดมาเพิ่มช่องทางให้ตำบลได้รับประโยชน์ทางเศรษฐกิจมากขึ้นดังเห็นได้ชัดเจนในปัจจุบัน บริเวณ “สนามกีฬาชนโค” เฟื่องฟูด้านอาชีพ สามารถสร้างมูลค่าให้คนในพื้นที่  ได้แก่ อาชีพโฆษกป่าวประกาศ อาชีพคนขายบัตร อาชีพคนถือเชือกคล้องวัว อาชีพเก็บขวดพลาสติก (ส่วนใหญ่จะเป็นเด็กในพื้นที่) อาชีพคนขายวัว ฯลฯ

ขณะเดียวกัน สิ่งที่เคียงข้างและเฟื่องฟูด้านอาชีพที่สนามกีฬาชนโค ก็คือ “ตลาดวัว”  ที่สามารถสร้างมูลค่าให้คนในพื้นที่ ได้แก่ อาชีพค้าขายวัว อาชีพค้าขายของชำ อาชีพค้าขายอุปกรณ์สำหรับวัว อาชีพค้าขายอาหาร อาชีพเปิดบ้านเช่า อาชีพคนขับรถบรรทุก และอาชีพคนเฝ้าวัว คนยกฟาง คนตัดฟาง ฯลฯ

ติดตาม โปรแกรมวัวชน ผลวัวชน ข่าวสาร รวดเร็วก่อนใครได้ที่ เพจเฟสบุ๊ค วัวชนแดนใต้ และเพจ สืบสารวัวชน888 หรือแอดมาที่ @Bullfight888