จากวัฒนธรรมพื้นบ้าน สู่การแข่งขันกีฬาวัวชน

จากวัฒนธรรมพื้นบ้าน สู่การแข่งขันกีฬาวัวชน เดิมเล่นเพื่อความบันเทิงของชาวบ้านหลังจากการทำนา เมื่อเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว ชาวบ้านก็จะเล่นในพื้นที่นาข้าว 

การนำโคมาชนต่อสู้กัน ปกติโคชายหนุ่มเป็นโคถึกหรือโคเหลิงมักฮึกเหิมจะมีการชนกันเป็นธรรมชาติ เพื่อแย่งกันเป็นผู้นำฝูง แย่งตัวเมียกัน คนท้องถิ่นมองเห็นเป็นการกีฬาการเล่นสนุกเมื่อยามว่างจากฤดูทำไร่ทำนา ก็เลยนัดหมายจับมาชนกัน ดูเล่นสนุกสนานเป็นครั้งเป็นคราว การนัดเจอชนโคแรกเป็นการชนกันระหว่างหมู่บ้านต่อหมู่บ้าน สนามต่อสู้ก็เอารอบๆตรงกลางระหว่างหมู่บ้าน เป็นอย่างเครื่องความบันเทิง เพื่อกำเนิดความสนุกสนานร่าเริงผ่อนคลายไม่ให้เกิดความเคร่งเคลียด ภายหลังอ่อนเพลีย จากกระบวนการทำท้องนาซึ่งเป็นงานหนักมาตลอดปี ถัดมามีคนถูกใจมากมายก็เลยได้คิดแก้ไขปรับปรุงให้เป็นการกีฬาการเล่นสนุกรายปีขึ้น

ซึ่งก็ไม่มีจังหวะใดจะดีเท่าเมื่อถึงเวลามีเทศกาลสำคัญ ดังเช่น วันสงกรานต์ งานสารทเดือนสิบ งานกุศลหมู่บ้าน งานบุญสวดมนตร์ทุ่ง งานไหว้ศาลเจ้าศักดิ์สิทธิ์ ฯลฯ ยิ่งคราวหลังได้เริ่มขยายขอบเขตเปลี่ยนเป็นกีฬาประจำถิ่นที่สำคัญไป มีการเดิมพันเข้ามาเสริม เมื่อราษฎรชาวกรุงต่างพอใจแพร่หลายไปทั่วทุกถิ่น ก็เลยได้มีผู้คิดปรับปรุงแบบอย่างข้อตกลงการต่อสู้ชิงชัยอย่างมีระบบระเบียบเนื้อหาเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ  จนกระทั่งกำเนิดเป็นศาสตร์ การคัดสรร การเลี้ยงบำรุง ก่อให้เกิดหนังสือเรียนการดูลักษณะโค อันเป็นวิชาความรู้ที่ได้มาจากการสังเกต รวมทั้งประสบการณ์

โดยได้รับอิทธิพลปรับเปลี่ยนมาจากพวกพราหมณ์คนแขก ไม่ใช่พึ่งได้รับอิทธิพลแบบปิ้งมาจากคนยุโรป ประเทศโปรตุเกสซึ่งไม่นิยมการชนโคอะไร เพราะว่าลักษณะนิสัยถูกใจการต่อสู้ใจนักเลง ประดิษฐ์ประสบการณ์เชิงชั้น แล้วก็เพื่อความมีชีวิตรอดของชาวพื้นเมือง มีตกทอดกันมาแม้กระนั้นโบราณแล้ว เนื่องจากว่าพวกอาณาจักรตามพรลิงค์จำเป็นต้องต่อสู้แข่งขันกับพวกอาณาจักรศรีวิชัยอยู่ตลอด ทั้งยังสภาพสังคมแบบทำการเกษตร เลี้ยงสัตว์และก็อิทธิพลสภาพแวดล้อมช่วยชักนำผลักดันให้กำเนิดเป็นบูรณาการด้านวัฒนธรรมขึ้นด้วย

กีฬาวัวชนเดิมเล่นเพื่อความบันเทิงของชาวบ้านหลังจากการทำนา คือเมื่อเกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว ชาวบ้านก็จะเล่นในพื้นที่นาข้าว ยกเว้นวันพระ จนกระทั่งมีพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ.2478 ก็ได้บัญญัติ การเล่นต่าง ๆ ซึ่งให้สัตว์ต่อสู้หรือแข่งกัน เช่น ชนโค ชนไก่ ให้เป็นบัญชีประเภท ข. ซึ่งตามมาตรา 4 ระบุว่า การเล่นอันระบุไว้ในบัญชี ข. ท้ายพระราชบัญญัตินี้ หรือการเล่นซึ่งมีลักษณะคล้ายกัน หรือการเล่นอื่นใด

ซึ่งรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่ได้ออกกฎกระทรวงระบุเพิ่มเติมไว้ จะจัดให้มีขึ้นเพื่อเป็นทางนำมาซึ่งผลประโยชน์แก่ผู้จัด โดยทางตรง หรือ ทางอ้อมได้ต่อเมื่อรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่หรือเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาตเห็นสมควรและออกใบอนุญาตให้ หรือ มีกฎกระทรวงอนุญาตให้จัดขึ้นได้ โดยไม่ต้องมีใบอนุญาต ในการเล่นอันระบุไว้ในวรรค 2 ข้างต้นนั้นจะพนันกันได้เฉพาะเมื่อได้มีใบอนุญาตให้จัดมีขึ้น หรือ มีกฎกระทรวงอนุญาตให้จัดขึ้นได้โดยไม่ต้องมีใบอนุญาต สนามชนวัว จึงกลายเป็น บ่อนชนวัว นับแต่นั้นมา ซึ่งมีการสรุปพัฒนาการของวัฒนธรรมพื้นบ้านสู่ธุรกิจการพนันของวัวชนไว้ 10 ประการ ว่า

  1.การอนุญาตตามพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ.2478 จาก “คอกวัวชน” ในทุ่งนา มาเป็น “สนามวัวชน” สู่ “บ่อนวัวชน” ในที่สุด

  2.ความนิยมและความชื่นชอบสามารถยกระดับเจ้าของวัวชนเป็น “นายหัว” “นักเลง”

  3.การเลี้ยงวัวตามทุ่งนาด้วยภูมิปัญญา สู่การทำฟาร์มวัว

  4.ความถี่ของการชน จากการชนตามเทศกาลท้องถิ่นก็มีการชนเป็นประจำ

  5.การเลี้ยงวัวเกิดระบบบริหารจัดการ การจัดหาหุ้นส่วน

  6.การเลี้ยงและขายวัวชนแก่เซียนวัวเพื่อยกระดับ และสถานภาพทางสังคม

  7.การเติบโตของเศรษฐกิจ มีธุรกิจที่เกี่ยวข้องหรือธุรกิจเกี่ยวเนื่องอื่น ๆ

  8.การเปลี่ยนแปลงการเก็บเงินค่าผ่านประตู(เงินค่าเชงเลง)

  9.การอนุรักษ์สายพันธุ์วัวชนดั้งเดิม วัวชนพื้นเมืองไม่อาจดำรงได้หากไม่มีการชนวัว การชนวัวไม่อาจดำรงอยู่ได้หากไม่มีการพนัน

  10.มีความพยายามหาช่องทาง ในการแสวงหารายได้เข้ารัฐ พัฒนาการของวัวชนเช่นนี้ จึงนำมาสู่การจัดตั้งสมาคมวัวชนภาคใต้ขึ้น

ติดตาม โปรแกรมวัวชน ผลวัวชน ข่าวสารวัวชน รวดเร็วก่อนใครได้ที่เพจเฟสบุ๊ค วัวชนแดนใต้888 หรือแอดมาที่ @BULLFIGHT888