ภูมิปัญญาในการละเล่น‎กีฬาชนวัว

ภูมิปัญญาในการละเล่น‎กีฬาชนวัว กีฬาชนวัวเป็นกีฬาท้องถิ่นที่มีพื้นฐานร่องรอยเริ่มกันมานาน คนท้องถิ่นมองว่าเป็นการกีฬาการเล่นสนุกเมื่อยามว่างจากฤดูทำไร่ทำนา

การนำโคมาชนต่อสู้กันปกติโคชายหนุ่มเป็นโคถึกหรือโคเหลิงมักฮึกเหิมจะมีการชนกันเป็นธรรมชาติ เพื่อแย่งกันเป็นผู้นำฝูง แย่งตัวเมียกันคนท้องถิ่นมองเห็นเป็นการกีฬาการเล่นสนุก เมื่อยามว่างจากฤดูทำไร่ทำนา ก็เลยนัดหมายจับมาชนกันดูเล่นสนุกสนานเป็นครั้งเป็นคราว การนัดเจอชนโคแรกเป็นการชนกันระหว่างหมู่บ้านต่อหมู่บ้านสนามต่อสู้ก็เอารอบๆ ตรงกลางระหว่างหมู่บ้าน เป็นอย่างเครื่องความบันเทิงเพื่อกำเนิดความสนุกสนานร่าเริงผ่อนคลายไม่ให้เกิดความเคร่งเคลียด ภายหลังอ่อนเพลียจากกระบวนการทำท้องนาซึ่งเป็นงานหนักมาตลอดปี

ถัดมามีคนถูกใจมากมายก็เลยได้คิดแก้ไขปรับปรุงให้เป็นการกีฬาการเล่นสนุกรายปีขึ้น ซึ่งก็ไม่มีจังหวะใดจะดีเท่าเมื่อถึงเวลามีเทศกาลสำคัญ ดังเช่น วันสงกรานต์ งานสารทเดือนสิบ งานกุศลหมู่บ้าน งานบุญสวดมนตร์ทุ่ง งานไหว้ศาลเจ้าศักดิ์สิทธิ์ ฯลฯ ยิ่งคราวหลังได้เริ่มขยายขอบเขตเปลี่ยนเป็นกีฬาประจำถิ่นที่สำคัญไป มีการเดิมพันเข้ามาเสริมเมื่อราษฎรชาวกรุงต่างพอใจแพร่หลายไปทั่วทุกถิ่นก็เลยได้มีผู้คิดปรับปรุงแบบอย่างข้อตกลงการต่อสู้ชิงชัยอย่างมีระบบระเบียบเนื้อหาเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

จนกระทั่งกำเนิดเป็นศาสตร์การคัดสรร การเลี้ยงบำรุง ก่อให้เกิดหนังสือเรียนการดูลักษณะโคอันเป็นวิชาความรู้ที่ได้มาจากการสังเกต รวมทั้งประสบการณ์โดยได้รับอิทธิพลปรับเปลี่ยนมาจากพวกพราหมณ์คนแขกไม่ใช่พึ่งได้รับอิทธิพลแบบปิ้งมาจากคนยุโรป ประเทศโปรตุเกสซึ่งไม่นิยมการชนโคอะไรเพราะว่าลักษณะนิสัยถูกใจการต่อสู้ใจนักเลง ประดิษฐ์ประสบการณ์เชิงชั้นแล้วก็เพื่อความมีชีวิตรอดของชาวพื้นเมืองมีตกทอดกันมาแม้กระนั้นโบราณแล้ว

เนื่องจากว่าพวกอาณาจักรตามพรลิงค์จำเป็นต้องต่อสู้แข่งขันกับพวกอาณาจักรศรีวิชัยอยู่ตลอดทั้งยังสภาพสังคมแบบทำการเกษตร เลี้ยงสัตว์และก็อิทธิพลสภาพแวดล้อมช่วยชักนำผลักดันให้กำเนิดเป็นบูรณาการด้านวัฒนธรรมขึ้นด้วย การพนันวัวชน ในฐานะที่เป็นกิจกรรมพนันเชิงวัฒนธรรม ชุมชนที่ปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการพนันร่วมสมัยอื่น ๆ อันเป็นปฏิบัติการของการพนัน ยุคโลกาภิวัตน์พนันวัวชนจึงต้องท้าทายกับการพนันแบบใหม่ที่พัฒนาขึ้นด้วยอุปทาน และอุปสงค์การเล่นด้วยกระบวนการ จัดการแบบวิทยาศาสตร์ที่ขับเคลื่อนของทุนนิยมและ เสรีนิยมใหม่

แต่วัวชนเป็นการพนัน พื้นบ้านดำรงอยู่ด้วยการใช้ภูมิปัญญาผสมผสาน วิทยาการแบบใหม่ ไม่มีแบบแผนการเล่น การพนันแบบนี้ตองใชสมาธิ ตั้งใจ อดทน มีกติกาที่มีเฉพาะกลุ่ม ทั้งนี้ต้องเดินทางลงสู่บ่อนหรือ สนามวัวชนด้วยตนเอง เป็นการพนันที่ต้องสัมพันธ์แบบหน้าต้องหนาในบ่อนวัวอันร้อนระอุ เช่น เดียวกับต้องหนีการตีตราเชิงลบ จากนักอนุรักษ์ และนักสิทธิสัตว์ที่มักจะอ้างสิทธิ์ของสัตว์ (วัว) ว่าด้วยความรุนแรงหรือทารุณสัตว์ สวนนักพนันตีค่าว่าวัวชนเป็นกิจกรรมบันเทิงและการอนุรักษ์สายพันธุ์วัวพื้นบ้าน

การรักษาวิถีชีวิตวัฒนธรรมชุมชน เป็นวัฒนธรรมพื้นบ้านที่ต่อรองท้าทาย วัฒนธรรมพนันแบบใหม่ของโลกและค่านิยมการอนุรักษ์สัตว์ที่นำโดยตะวันตก การนำภูมิปัญญามาใช้ในการจัดการวัวชน เป็นวิถีภูมิปัญญาที่ถูกถ่ายทอดมารุ่นต่อรุ่น คือ วิธีที่จะสร้างความแข็งแกร่งให้กับวัวก่อนลงสนาม สุขภาพ อาหารการกินที่ถูกจัดเตรียมเช่น หญ้า กล้วยน้ำว้า มะพร้าวน้ำหอม หรือแม้กระทั่งน้ำดื่มของวัวถูกเตรียมมาจากนอกพื้นที่มาให้ วัวกิน ดื่มเป็นการเฉพาะ เพื่อป้องกันผู้ไม่ประสงค์ดี หรือฝ่ายตรงข้ามเข้ามาเล่นลูกไม้อุบายไม่ พึงประสงค์ บริเวณที่พักของวัวจึงถูกดูแลอย่างเข้มงวด

ภูมิหลัง และพัฒนาการของวัวชนภาคใต้ เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ของชาวปักษ์ใต้วัวชนมีที่มาจากวัวที่เลี้ยงไว้ใช้งานตามธรรมชาติการเลี้ยงดูโดยอาศัยภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ วัวชนในปัจจุบันถูกคัดเลือกมาจาก สายพันธุ์วัวชนโดยเฉพาะเป็นวัวชนที่มีสายเลือดมาจากพ่อพันธุ์ และแม่พันธุ์สายวัวชน กลุ่มคน ที่นำวัวมาชนนั้นต้องรักษากฎกติกา มีจรยาบรรณ ศีลธรรม และความเชื่อที่ถูกบ่มเพาะมา จน กลายเป็นค่านิยมที่ทำต่อ ๆ กันมา ทั้งนี้ สิ่งที่เชื่อมโยงกับมาระหว่าคน วัว วิถีชีวิต และอาชีพ จึงสามารถสะท้อนในมิติที่เป็นรากฐานของนวัตกรรมสังคมเอย่างดี

ซึ่งสอดคลอดกับปัจจุบันที่ นำเทคโนโลยีมาช่วยให้การจัดการของวัวชนสะดวกและง่ายต่อการเลี้ยงมากขึ้น การเลี้ยง วัวชนในพื้นที่ภาคใต้เป็นวิถีดั้งเดิมที่สะท้อนอัตลักษณ์ของคนปักษ์ใต้ ที่มักจะนำวัวมาชนกันเพื่อ ความบันเทิงระดับชุมชน แต่ปัจจุบันกระแสความนิยมในกีฬาประเภทนี้เพิ่มสูงขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะในกลุ่มนักท่องเที่ยวจากมาเลเซีย และสิงคโปร์ล่าสุด จึงมีการลงทุนสร้างสนามชนวัว ที่มีมาตรฐานสากลเทียบเท่าต่างประเทศ เพื่อหวังต่อยอดด้านการท่องเที่ยวอย่างเป็นรูปธรรม พบว่า สนามแห่งนี้ได้พัฒนา และยกระดับสนามวัวชนท้องถิ่นที่เปิดตามอัตภาพให้เป็นสนาม เพื่อการท่องเที่ยวจุดนี้เองทำให้ผู้ที่ชื่นชอบกีฬาชนวัว รวมถึงนักท่องเที่ยวประทับใจ

ติดตาม โปรแกรมวัวชน ผลวัวชน ข่าวสารวัวชน รวดเร็วก่อนใครได้ที่เพจเฟสบุ๊ค วัวชนแดนใต้888 หรือแอดมาที่ @BULLFIGHT888