เครือข่ายคนเล่นกีฬาวัวชน

เพื่อศึกษาเกี่ยวกับ เครือข่ายคนเล่นกีฬาวัวชน ของชาวบ้านจังหวัดสุราษฎร์ธานี และเพื่อวิเคราะห์หาผลกระทบต่อวิถีชีวิตของคนและชุมชนจากการเล่นกีฬาวัวชน

การชนวัวในภาคใต้นั้น แรกเริ่มเดิมทีที่เกิดขึ้น ก็ด้วยวัตถุประสงค์ที่คนต้องการความสนุกสนาน เพลิดเพลินกับเกมกีฬาการต่อสู้เป็นหลัก โดยการคัดเลือกวัวชนจากวัวพื้นเมืองที่มีลักษณะเหมาะสมนำมาชน โดยทั่วไปเกมกีฬาต่อสู้ที่มีการแพ้และชนะ มักมีการพนันขันต่อเกิดขึ้นเสมอ ซึ่งในแวดวงของกลุ่มคนที่ชอบ การชนวัวก็เช่นกัน สถานที่ชนวัวจะเป็นแหล่งรวมมวลชนในท้องถิ่น ซึ่งในอดีตก็ใช้ท้องไร่ท้องนาหลังเก็บเกี่ยวพืชผล สำหรับปัจจุบันก็ได้มีการจัดสถานที่เฉพาะสำหรับการชนวัวเกิดขึ้น ซึ่งเดิมคนทั่วไปมักเรียกว่า “บ่อนวัวชน” เนื่องจาก มวลชนที่เข้ามาชมเกมกีฬาชนวัวมักจะวางเดิมพันเล่นการพนันด้วย

ดังนั้นการเล่นการพนันชนวัวจึงได้ถูกบรรจุอยู่ในพระราชบัญญัติการพนันพุทธศักราช 2478 ทั้งนี้ เพื่อให้เจ้าหน้าที่ภาครัฐสามารถดูแลความสงบเรียบร้อยได้ วัฒนธรรมการชนวัวของคนใต้จากอดีตจนถึงปัจจุบันได้มีวิวัฒนาการมาโดยลำดับ การจัดชนวัวในปัจจุบันได้คำนึงถึงเหตุผลอื่นๆ ที่สำคัญมากนอกจากการพนัน เช่น เศรษฐกิจชุมชน ความสัมพันธ์ของมวลชน การมีอาชีพของคนในชุมชน สถานที่ท่องเที่ยว การพักผ่อนหย่อนใจของผู้สูงอายุ และประการสำคัญเป็นการรักษาพันธุกรรมของวัวพื้นเมืองมิได้หายสาบสูญไป

การศึกษาครั้งนี้ได้ดำเนินการภายใต้ขอบเขตที่กำหนดไว้ดังนี้ขอบเขตด้านเนื้อหา และขอบเขตด้านผู้ให้ข้อมูลหลัก โดยการศึกษาครั้งนี้ ได้ครอบคลุมถึงเนื้อหาที่สำคัญ คือ แนวคิด ความหมายของวิถีชุมชน แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับชุมชนท้องถิ่น รวมทั้งประวัติความเป็นมาของกีฬาวัวชน กฎ กติกา กีฬาสนามของวัวชนดังนี้

1. การศึกษาเรื่องความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับกีฬาชนวัว ของชาวบ้านจังหวัดสงขลา มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับกีฬาวัวชนของชาวบ้านจังหวัดสงขลาโดยจำแนกประเด็น ดังต่อไปนี้ความเชื่อเกี่ยวกับลักษณะของวัวชน ความเชื่อด้านพิธีกรรม และความเชื่อด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วย ผู้ประกอบพิธีกรรมเกี่ยวกับวัวชน
2. การศึกษาวิจัยเรื่องหัวเชือกวัวชน พบว่าภาพรวมของวัฒนธรรมพื้นบ้านภาคใต้ ความสัมพันธ์ระหว่างวัวชนกับผู้เลี้ยงวัวชน และความสัมพันธ์ของกลุ่มเครือข่ายในวัฒนธรรมการชนวัว ทั้งในบ่อนและนอกบ่อน ในจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยการพนันถือเป็นส่วนควบของการชนวัว และเงินเดิมพันในการชนวัว ถือเป็นมาตรวัดโครงข่ายความสัมพันธ์ของชุมชน เนื่องจากไม่ปรากฏว่าคนเลี้ยงวัวชนสามารถเลี้ยงวัว ดำเนินการชนวัว และวางเดิมพันโดยลำพัง แต่ต้องมีสมาชิกในครัวเรือนของคนเลี้ยงวัวชนและดำเนินการชนวัวเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยเป็นอย่างน้อย ในที่นี้การพนันอยู่ในฐานะองค์ประกอบหนึ่งของภูมิปัญญาและวัฒนธรรมเท่านั้น