พัฒนาการของกีฬาวัวชนในภาคใต้

พัฒนาการของกีฬาวัวชนในภาคใต้ วัวชนมีที่มาจากวัวที่เลี้ยงไว้ใช้งานตามธรรมชาติ เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรม และอัตลักษณ์ของชาวปักษ์ใต้มาอย่างยาวนาน

ภูมิหลัง และพัฒนาการของวัวชนภาคใต้ เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรม และอัตลักษณ์ของชาวปักษ์ใต้วัวชนมีที่มาจากวัวที่เลี้ยงไว้ใช้งาน ตามธรรมชาติการเลี้ยงดูโดยอาศัยภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ วัวชนในปัจจุบันถูกคัดเลือกมาจาก สายพันธุ์วัวชนโดยเฉพาะเป็นวัวชนที่มีสายเลือดมาจากพ่อพันธุ์ และแม่พันธุ์สายวัวชน กลุ่มคนที่นำวัวมาชนนั้นต้องรักษากฎกติกา มีจรยาบรรณ ศีลธรรม และความเชื่อที่ถูกบ่มเพาะมา จน กลายเป็นค่านิยมที่ทำต่อๆ กันมา

ทั้งนี้สิ่งที่เชื่อมโยงกับมาระหว่างคนวัววิถีชีวิต และอาชีพจึงสามารถสะท้อนในมิติ ที่เป็นรากฐานของนวัตกรรมสังคมเอย่างดี ซึ่งสอดคลอดกับปัจจุบันที่ นำเทคโนโลยีมาช่วยให้การจัดการของวัวชนสะดวก และง่ายต่อการเลี้ยงมากขึ้น การเลี้ยงวัวชนในพื้นที่ภาคใต้เป็นวิถีดั้งเดิม ที่สะท้อนอัตลักษณ์ของคนปักษ์ใต้ ที่มักจะนำวัวมาชนกันเพื่อ ความบันเทิงระดับชุมชน

แต่ปัจจุบันกระแสความนิยม ในกีฬาประเภทนี้เพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในกลุ่มนักท่องเที่ยวจากมาเลเซีย และสิงคโปร์ล่าสุด จึงมีการลงทุนสร้างสนามชนวัว ที่มีมาตรฐานสากลเทียบเท่าต่างประเทศ เพื่อหวังต่อยอดด้านการท่องเที่ยวอย่างเป็นรูปธรรม พบว่าสนามแห่งนี้ได้พัฒนา และยกระดับสนามวัวชนท้องถิ่นที่เปิดตามอัตภาพให้เป็นสนาม เพื่อการท่องเที่ยวจุดนี้เองทำให้ผู้ที่ชื่นชอบกีฬาชนวัว รวมถึงนักท่องเที่ยวประทับใจ

จากการที่คนภาคใต้ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำนา เมื่อหลังฤดูเก็บเกี่ยวประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน ชาวนาจะปล่อยโคออกหากินตามท้องทุ่งเป็นฝูงใหญ่ โคจากในหมู่บ้านมีโอกาสพบกัน ประกอบกับเป็นช่วงฤดูผสมพันธุ์โคตัวผู้จึงชนกันแย่งชิงเป็นจ่าฝูง เพื่อจะได้ยึดครองโคตัวเมีย ชาวบ้านจึงได้เห็นลีลาการชนของโคบางตัวเกิดความรู้สึกพอใจ ประทับใจ และคัดเลือกไว้เป็นโคชน

ซึ่งโคชนจะต้องเป็นโคตัวผู้ที่มีลักษณะดี มีอายุประมาณ 4-5 ปี ต้องมีสายพันธุ์เป็นโคชนโดยเฉพาะ ผ่านการเลี้ยงดูฟิตซ้อมร่างกายให้แข็งแรง และฝึกชนบ่อยๆ จนกลายเป็นโคชนที่มีคุณสมบัติเด่น เช่น แข็งแรง สมบูรณ์ มีไหวพริบในการชน และทรหดอดทนเป็นพิเศษ เป็นต้น

โคชนมีมากที่สุดในจังหวัดนครศรีธรรมราชพัทลุง ตรัง และสงขลา (ไพศาล ริ้วธงชัย และคณะ, 2548) วัวชนกีฬาพื้นเมืองเป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่ง ที่มนุษย์ได้คิดค้นสร้างสรรค์ ปรับปรุงเปลี่ยนแปลง ถ่ายทอดสืบต่อกันจนเป็นมรดกทางสังคม วัฒนธรรมกีฬาเพื่อสนองตอบความต้องการของมนุษย์ ก่อให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน ตื่นเต้นเร้าใจตามชนิด และประเภทของกีฬานั้นๆ

นอกจากมนุษย์จะเล่นกีฬาด้วยตัวมนุษย์เองแล้ว มนุษย์ยังมีการนำสัตว์หลายชนิดมาใช้ในการเล่นกีฬา โดยเฉพาะการแข่งขัน เช่น การแข่งม้า การแข่งควาย การชนไก่ และชนแกะการกัดปลา การชนวัว เป็นต้น (ชมนาด ศีติสาร, 2554) มนุษย์พยายามคิดค้นกีฬาเพื่อความสนุกสนาน ตื่นเต้นเร้าใจ โดยการใช้สัตว์เป็นตัวแทนของตน ไปต่อสู้กันจนเป็นที่นิยมเล่นกันทั่วไปในท้องถิ่น เป็นที่ยอมรับ และ เล่นกันอย่างกว้างขวาง จนกลายเป็นกีฬาพื้นเมืองในปัจจุบัน(สุทธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์, 2552)

ชนวัวเป็นกีฬาพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงมากที่สุดอย่างหนึ่งของภาคใต้ โดยการคัดเลือกเอาวัวที่มีคุณลักษณะเหมาะสมมาชนกันในสถานที่ที่กำหนด และมีกติกาชัดเจนจนถึงขั้นแพ้ชนะ การจะเป็นวัวชนนั้นต้องมีการฝึกซ้อมที่ต่อเนื่อง และต้องซ้อมชนอย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง เริ่มตั้งแต่วัวมีอายุประมาณ 4 ปี จนกว่าจะถึงช่วงลงสนามชนวัว โดยมีผู้เลี้ยง หรือควาญวัว เป็นเหมือนหุ้นส่วนชีวิตที่ดูแลกันจนกว่าจะขาย หรือวัวตายไป

ช่องทางติดตาม

เว็บไซต์ : Wuachon888.info

แฟนเพจเฟสบุ๊ค : วัวชนแดนใต้888

ช่องยูทูป : สืบสานวัวชน888

ช่อง tiktok : wuachonvip

Twitter : วัวชน888

Line Official : @bullfight888