พยาธิในทางเดินอาหารโคชน

พยาธิในทางเดินอาหารโคชน เป็นสัตว์เลี้ยงที่มีความผูกพันธ์กับวิถีชีวิตชาวใต้เป็นอย่างมาก ซึ่งการเลี้ยงโคชนนิยมคัดเลือกโคพันธุ์พื้นเมืองตัวผู้ที่มีลักษณะเด่น

การเลี้ยงโคชนจึงเป็นอาชีพหนึ่งที่สร้างรายได้แก่เกษตรกร เนื่องจากผู้เลี้ยงสามารถจำหน่ายลูกโคชนที่มีลักษณะดีได้ในราคาที่สูง ประกอบกับเมื่อนำโคไปเลี้ยง และฝึกฝนเพื่อการกีฬา แล้วสามารถไปชนะคู่ต่อสู้ในสนามแข่งโคชน ก็เป็นอีกหนทางหนึ่งในการสร้างรายได้  อย่างไรก็ตามปัญหาด้านสุขภาพของโคชนยังไม่ได้รับการศึกษา และวางแผนป้องกันอย่างแท้จริง จากรายงานในบทความวิชาการต่างๆ พบว่าปัญหาการติดพยาธิในระบบทางเดินอาหาร เป็นหนึ่งในปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของทั้งโคนม และโคเนื้อ ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจ เนื่องจากการลดลงของอัตราการเจริญเติบโต และผลผลิต

แต่อย่างไรก็ตาม ยังมีรายงานเกี่ยวกับการติดพยาธิในโคชนน้อยมาก เนื่องจากไม่มีผู้ที่ศึกษาอย่างกว้างขวางเช่นเดียวกับโคเนื้อ และโคนม หรือบ้างก็จัดโคชนเป็นส่วนหนึ่งของโคเนื้อ รายงานฉบับนี้ได้รวบรวมข้อมูลจากการตรวจไข่พยาธิ จากมูลโคชนที่เข้ารับการตรวจสุขภาพในโรงพยาบาลสัตว์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ระหว่าง พ.ศ. 2559-2562 โดยโคที่เข้ารับการตรวจสุขภาพมาจากพื้นที่จังหวัด สงขลา พัทลุง สตูล นครศรีธรรมราช ตรัง ปัตตานี นราธิวาส และยะลา การตรวจทางห้องปฏิบัติเพื่อนับไข่พยาธิใช้วิธี Formalin ether concentration technique (FECT)

โคชนที่เข้ารับการตรวจร่างกาย และมาด้วยอาการออกกำลังกาย แล้วเหนื่อยง่ายพบการติดพยาธิสูงถึงร้อยละ 94.27% ซึ่งพยาธิภายในทางเดินอาหาร ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของโคชน โดยแสดงอาการดังนี้ ขนหยาบ หย่อง ท้องป่อง ผอม ท้องอืด และท้องเสีย อย่างไรก็ตามไม่มีอาการใดที่เป็นลักษณะเฉพาะ ของการติดพยาธิในทางเดินอาหารที่ชัดเจน เพราะโรคอื่นๆ ก็สามารถแสดงอาการใกล้เคียงกัน ดังนั้นจึงแนะให้เจ้าของโคชนพิจารณา ส่งตัวอย่างมูลโคเพื่อตรวจหาไข่พยาธิซึ่งจะช่วยยืนยันการติดพยาธิได้